گال يا جرب به لحاظ تاریخی به « خارش هفت ساله» معروف است و یک آلودگی انگلی شدیداً خارش دار است که عامل آن مایت خارش زای « سارکوپت اسکابیه» گونه « هومینس» است که کل حیاتش را درون اپیدرم پوست انسان زندگی می کند.
بیماران مبتلا به گال از خارش مداوم و بی وقفه شکایت دارند و حتی در حین معاینه توسط پزشک نیز نمی تواند خارش خود را کنترل نمایند. خارش با این آلودگی به خصوص در شب ها شدیدتر است.
انتقال این بیماری انگلی ، از طریق تماس مستقیم نزدیک با فرد آلوده اتفاق می افتد که فاکتورهای محیطی مانند جمعیت زیاد در یک محل ، تاخیر در درمان موارد اولیه و فقدان آگاهی ، باعث تسریع گسترس آن می شود. انتقال از طریق وسایل آلوده هم ممکن است که، بیشتر در موارد نوع شدید و یا دلمه ای اتفاق می افتد.
بیماری گال یک مشکل جهانی است و همه سنین و نژادها و گروههای اقتصادی – اجتماعی را درگیر می کند. شیوع بالاتر این بیماری در کشورهای در حال توسعه ، بروزهای بالاتر در جاهای شلوغ و اغلب مرتبط با بلایای طبیعی ، جنگ ها و افول اقتصادی و کمپ پناهندگان اتفاق می افتد. گال نوع دلمه ای (که قبلاً گال نروژی خوانده می شد) در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند (افراد پیرو و یا افراد مبتلا به ایدز و بیماران دریافت کننده پیوند) و همچنین افرادی که عملکرد حسی کاهش یافته یا عدم توانایی خاراندن دارند ، یافت می شود. این افراد علی رغم داشتن تعداد زیادی مایت و احتمال سرایت بالای بیماری به دیگران، کمترین میزان خارش را تجربه می کنند و می تواند منشاء اپیدمی و همه گیری گال باشد.
تظاهرات پوستی
مايت ها موجوداتي شبيه كنه اما بسيار كوچكتر و ميكروسكوپي بوده و ماده هاي آنها با اندازه اي در حدود ۳/۰ ميلي متر هستند. مايت نر كه اندازه اش تقريبا نصف ماده است پس از بارور نمودن جنس ماده، بعد از مدت كوتاهي مي ميرد.
نقب (burrow) ضایعه کلاسیک گال است و همراه با شرح حال خارش در افراد یک خانه و تماس شخصی نزدیک و تیپ و توزیع ضایعات و خارش شدید که شب ها بیشتر شده و با دوش حمام داغ بدتر می شود، پایه های تشخیصی هستند.
با رو که تونلی است که مایت ماده حین تخمگذاری حفر می کنند در پره های بین انگشتان دست، مچ دست ها ، کناره های دست و پاها و آلت تناسلی شایع است.
نشانه های بیماری گال
نشانه اصلي بيماري خارش معمولاً شبانه و شديد است و هنگام خواب در بستر كه بدن شخص گرم مي شود اتفاق مي افتد. انگلها در اثر گرم شدن محيط یا به دنبال گرفتن دوش آب گرم فعال شده و خارش شروع مي شود.علايم ديگر شامل ضايعات پوستي قرمز رنگ و برجسته، تورم موضعي، بثورات جلدي و تونلهاي زيرپوستي به طول ۱۵ ـ ۳ ميلي متر است.
پس از ابتلا پاپولهای قرمز و وزیکول به اندازه یک تا ۳ میلی متر روي پوست پديد مي آيند. این ضایعات حباب مانند و پر از مایع روشن است . اندازه هر يك از دانه ها معمولاً به اندازه ته سنجاق مي باشد و ممكن است به علت خاراندن زياد شكل خود را از دست داده و به صورت اثرات خراش مانند يا به صورت زخمهايي ریز ديده شود.
درمان
دو بار درمان موضعی با فاصله یک هفته با درمان های ضد گال باید انجام شود. درمان با کرمهای موضعی هنگام شب استفاده می شود و از ناحیه گردن تا انگشت شست پا مالیده می شود. باید هنگام زدن کرم ضد گال توجه خاصی به فضاهای بین انگشتان و چین ناحیه باسن و ناف و نواحی زیرنافی بشود.
لباسها و حوله هایی که طی هفته گذشته استفاده شده اند، در هر بار درمان باید با آب داغ شسته شده و با گرمای زیاد خشک شوند و یا به مدت 10 روز در یک محفظه نگهداشته شده واستفاده نشوند.
به دلیل اینکه موارد زیادی از بیماران ناقل ولی بدون علامت وجود دارند ، همه افراد یک منزل و خانواده و تمام افرادی که با فرد مبتلا در تماس بوده اند باید تحت درمان قرار گیرند.
حیوانات خانگی نمی تواند مایت را پرورش دهند و نیاز نیست که درمان شوند. علی رغم درمان موفق ممکن است که خارش تا 4 – 2 هفته بعد از درمان ادامه داشته باشد که نشانه واکنش بدن به ماتیت های مرده است که نهایتاً طی دو هفته با پوسته ریزی طبیعی پوست می ریزند و خارش کم می شود. اغلب بیماران ممکن است که طی سه روز بهبود خارش را نشان دهند.
انواع درمانهای موضعی
١. کرم پرمترین
٢. کرم لیندان
٣. کرم کرومامیتون
٤. پماد سولفور
تمام این درمانها باید با تجویز و زیر نظر پزشک متخصص پوست و مو همراه باشد. در موارد مقاوم از قرصهای ایورمکتین استفاده می شود که در ایران موجود نیست.