هايپرهيدروزيس چيست؟
هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد به دو فرم اولیه و ثانویه دیده می شود.شایعترین فرم آن نوع اولیه است که به صورت تیپیک کف دست و پا و یا ناحیه آگزیلا (زیر بغل) را گرفتار میکند. نوع ثانویه به دلیل شرایط زمینه ای مثل عوامل ژنتیکی، عفونت، تومور یا داروها ایجاد می شودو می تواند موضعی یا منتشر باشد.
مناطق اصلی درگیر در این نوع هایپرهیدروزیس، کف دست، کف پا، زیربغل و صورت بخصوص پیشانی و لب بالا می باشد. این نوع تعریق بیش از حد ، فقط در ساعت های بیداری رخ می دهد و در زمان کودکی بروز میکند. نوع زیر بغل در حین بلوغ یا پس از بلوغ رخ می دهد. بیماران از بقیه جهات کاملا سالم هستند و در ٨٠٪ موارد شرح حال فامیلی مثبت وجود دارد. مردان و زنان از همه نژاد ها به صورت مساوی گرفتار میشوند
داروها نیز می توانند باعث تعریق شوند، بعضی از داروهای عرق آور شامل:
– بعضی از داروهای اعصاب
– بعضی از داروهای فشار خون بالا
– بعضی از داروهای تجویز شده برای خشکی دهان
– بعضی از داروهای آنتی بیوتیک
– بعضی از انواع مکمل ها
اگر دچار علامت های زیر هستید، میبایست برای بررسی و مشاوره به پزشک مراجعه نمایید:
تعریق شبانه: اگر شبها که ازخواب بیدار می شوید، عرق برروی شما نشسته و یا صبح که بیدار می شوید، ملحفه تان خیس است.
تعریق عمومی: اگر نه فقط صورت، دست، پاها و یا ران شما بلکه همه بدن شما دچار عرق می شود.
تعریق نامتقارن: اگر دیدید که فقط یک طرف بدن شما مثلا فقط یکی از زیربغل هایتان عرق می کند.
تغییرات ناگهانی: اگر تعریق شما ناگهان شدید شد.
تغییرات دارویی و تعریق: اگر بعد از تغییر دارو دچار تعریق شدید، شدید.
تعریق بهمراه سایر علامت ها: این علامت ها می توانند شامل خستگی، بی خوابی، افزایش تشنگی، افزایش ادرار و یا سرفه باشد.
حتی اگر دچار این علایم نیستید، ولی تعریق زیاد شما را اذیت کرده و یا برروی زندگی شما تاثیر گذاشته، میبایست برای مشاوره و یافتن علت و درمان به پزشک مراجعه نمایید. هنگام مراجعه به پزشک لیستی از همه داروهایی که مصرف می کنید، باخود بهمراه داشته باشید.
درمان
١.درمان های دارویی :
داروهای آنتی کولینرژیک مانند گلیکوپیرولات و یا پروپانتلین بروماید و اکسی بوتینین و یا داروهای دیگر همانند کلونیدین و متوکسی بنزامین، که با توجه به عوارض بالقوه این داروها، باید حتما توسط پزشک متخصص پوست و مو تجویز گردد.
٢.درمانهای موضعی :
الف : نمک های زیرکونیوم که در نواحی زیربغل قابل استفاده است.
ب : مواد آلدئیدی که برای تعریق کف دست و پا استفاده می شود.
ج : آلومینیوم کلراید :
فرآورده های موضعی آن معمولا اولین خط در درمان تعریق زیر بغل و کف دست و پا هستند. آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات از غلظت ٦/٢٥٪ تا ٢٠٪ بسته به شدت و محل تعریق قابل استفاده است. کاربرد این محلولها ابتدا هرشب به مدت ٣تا ٥ شب پشت سر هم است و سپس تا دوبار در هر هفته بر حسب نیاز، تا تعریق کنترل شود. پوست محل درمان صبح روز بعد شسته می شود.نمک آلومینیوم در مجرای عرق رسوب کرده و آن را مسدود می کند. با مصرف مرتب شبانه (طبق تجویز پزشک)باعث تحلیل سلولهای ترشح کننده عرق میگردد. از عوارض این درمان تحریک تماسی موضعی بدنبال استفاده در زیر بغل است.
٣. يونتوفرزيس
یونتوفرزیس با آب ، ٢٠ دقیقه ، ٢ یا ٣ بار در هفته برای کاهش تعریق انجام میشود. مکانیسم دقیق اثر آن ناشناخته است ولی بنظر میرسد که مربوط به انسداد مجرای عرق در لایه شاخی یا سطحی پوست می باشد. در این روش با استفاده از جریان الکتریسیته مستقیم با ولتاژ پایین و عبور آن از بدن تعریق مهار میگردد. آب بعنوان رسانا در این روش عمل میکند. دستگاههای یونتوفرزیس برای استفاده خانگی موجود است.
٤. تزریق بوتاکس:
سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) را برای تعریق بیش از حد زیربغل تأیید کرده است.همچنین بوتاکس در درمان تعریق کف دست و پا هم مؤثر است.سم بوتولینوم از طریق مهار آزادسازی أستیل کولین از نورونهای اعصاب سمپاتیک که باعث تحریک تعریق میشوند، باعث مهار تعریق میشوند.با تزریق بوتاکس در ناحیه زیربغل و یا کف دست و پا به مدت ٤ تا ٦ ماه تقریبا به صورت کامل تعریق کنترل میگردد اگر عوارض جانبی ایجاد شد، معمولا کوتاه مدت است ودر عرض جند هفته برطرف می شود.معمولا تزریق در ناحیه زیربغل نیاز به بی حسی ندارد ولی برای افرادی که تحمل ندارند میتوان از کرمهای بیحسی استفاده کرد.اثرات تزریق به صورت کاهش و یا کنترل کامل تعریق در طی یک تا ٢ هفته بعد تزریق ، ظاهر میشود و به مدت ٤ تا ٦ ماه دوام دارد و بعد از این مدت نیاز به تزریق مجدد است.
٥.جراحی :
آخرین گزینه درمانی بعد از شکست سایر روشهای درمان، جراحی است. این شیوه های جدید شامل برداشت یا تخریب لایه غدد عرق زیر بغل با جراحی و یا “کورتاژ “و یا “لیپوساکشن” است.
برای درمان تعریق کف دست و پا ، آخرین راه چاره ” سمپاتکتومی ” است که امروزه با روشهای آندوسکوپیک انجام می شود.