کرایوتراپی چیست؟ با پیشرفت و علم و دانش هر روز درهای جدیدی به روی دانشمندان باز می شود. امروزه دانش پزشکی با بکار گیری تکنولوژی روش های جدید درمانی را ابداع کرده است که می تواند در درمان بسیاری از اختلالات و بیماری ها مفید باشد. از جمله این روش ها می توان به کرایوتراپی اشاره کرد. این روش درمانی با بکار گیری سرما باعث درمان فرد خواهد شد. در این مقاله از کلینیک تخصصی پوست و موی آرتا اطلاعات مفیدی در زمینه کرایوتراپی جهت درمان ضایعات پوستی در اختیار شما عزیزان قرار می دهد.
سرما درمانی یا کرایوتراپی (به انگلیسی: Cryotherapy) به روشی درمانی گفته میشود که در آن بخشی از بدن بیمار یا کل بدن او در معرض سرما و کاهش دما قرار میگیرد. اصطلاح کرایوتراپی مابین سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی، از دو واژه یونانی (κρυοο) بمعنای سرما و (θεραπεια) به معنای درمانی گرفته شد. هدف از کریوتراپی کاهش سوخت و ساز سلولی، افزایش بقای سلولی، کاهش التهاب، کاهش درد واسپاسم ، انقباض عروق است. از موارد کاربرد دستگاه کرایوتراپی در کنترل و درمان بیماری سالک، بواسیر، یبوست، دردهای بعد از عمل جراحی در پرتو درمانی، از بین بردن چربیهای اضافه بدن و از این دست می باشد. این روش نسبتاً ارزان، ایمن و قابلاعتماد است. بااینحال، مهم است که ضایعه پوستی بهطور دقیق تشخیص دادهشده باشد. از این روش در درمان ملانوم (نوعی ضایعه سرطانی) یا هر ضایعه رنگی دیگری که میتواند ملانوم باشد، نباید استفاده شود.
کاربرد کرایوتراپی یا سرما درمانی
1) تغییر رنگ پوست (پیگمانتاسیون ها): مانند لکهای ناشی از آفتاب و لنتیگو
2) برخی ضایعات پیش بدخیمی: مانند کراتوز آکتینیک
3) ضایعات عروقی مانند: انواع همانژیومها از جمله سارکوم کاپوزی
4) برخی ضایعات ویروسی مثل زگیل و مولوسکوم کنتاژیوزوم
5) کیستها و ضایعات توموری خوش خیم مانند: میلیا، زائدههای گوشتی (skin tag) و کراتوز سباسه
6) اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها تذکر: استفاده از کرایو در درمان خالهای ملانوسیتیک که ضایعات پیش سرطانی محسوب می شوند، ممنوع است زیرا تغییرات داخل سلولی حاصله، تمایل به بدخیمی این ضایعات را تسریع و تسهیل می نماید.
کرایوتراپی (یا سرما درمانی)، یک روش درمانی خاص است که در آن ضایعات سطحی پوست، تحت انجماد قرار میگیرند. ممکن است انجماد مناسبترین راه درمان برای انواع مختلفی از ضایعات پوستی باشد. این روش نسبتاً ارزان، ایمن و قابلاعتماد است. بااینحال، مهم است که ضایعه پوستی بهطور دقیق تشخیص دادهشده باشد. از این روش در درمان ملانوم (نوعی ضایعه سرطانی) یا هر ضایعه رنگی دیگری که میتواند ملانوم باشد، نباید استفاده شود.
مراقبتهای پس از درمان
بهاحتمالزیاد در عرض چند ساعت، ناحیه تحت درمان تاول خواهد زد. گاهی اوقات تاول شفاف است و گاهی اوقات به دلیل خونریزی، قرمز یا بنفش میباشد (این موضوع ضرری ندارد). اگر درمان در نزدیک چشم صورت پذیرفته باشد، ممکن است پلکها دچار تورم شوند، بخصوص در هنگام صبح، اما در عرض چند روز برطرف میشوند. بهتدریج در عرض چند روز، زخم و تاول ناحیه تحت درمان فروکش خواهند نمود. معمولاً توجه ویژهای در مرحله بهبودی موردنیاز نیست. میتوان ناحیه تحت درمان را بهآرامی یک یا دو بار در روز شستشو داد، ناحیه تحت درمان باید تمیز نگه داشته شود. پانسمان کردن ناحیه، اختیاری است، اما اگر ناحیه تحت درمان در معرض آسیبدیدگی و یا اصطکاک با لباس قرار داشته باشد، بهتر است روی آن پانسمان شود. هنگامیکه تاول خشک و فروکش نمود، میتوان از روغن وازلین استفاده کرد. از دستکاری ناحیه خودداری کنید. در روی صورت، ناحیه تحت درمان، ظرف ۵ الی ۱۰ روز لایهبرداری میشود، در مورد پوست دست ممکن است ۳ هفته طول بکشد. جراحت و یا زخم موجود در قسمت پایینی پا ممکن است تا ۳ ماه ادامه داشته باشد، زیرا که التیام زخمها در این ناحیه بهکندی صورت میپذیرد. ایجاد عفونت ثانویه غیرمعمول است. اگر رخ دهد، ممکن است باعث افزایش درد، تورم، افزایش مایع زردرنگ در داخل تاول، ترشحات چرکی و یا قرمزی در اطراف منطقه درمان شود. اگر موضوعی باعث نگرانی شما شد، با پزشک خود به مشورت بپردازید: ممکن است، ضدعفونیکنندهها موضعی و یا آنتیبیوتیکهای خوراکی لازم باشد.
آیا این روش بیخطر است؟
بله. استفاده مستقیم کرایوتراپی در نواحی خاص بدن و یا استفاده از اتاقهای مخصوص کرایوتراپی که کل بدن را پوشش میدهد، بیش از ۳۰ سال است که استفاده میشود. هیچ واکنش منفی خاصی تاکنون گزارش نشده است.
آیا این روش راحت است؟
قبل از ورود افراد به کریو سونا (اتاقکهای مخصوص کرایوتراپی)، باید از لباسهای محافظتی استفاده نمایید. این لباسها شامل: جوراب نخی، لباسزیر پنبهای (برای مردان) و دستکش میباشد. همچنین به شما یک باند نخی ارائه میشود که با آن میتوانید گوشهای خود را پوشش دهید. یک ماسک یکبارمصرف هم برای پوشش دهان شما ارائه میشود. مدتزمان درمان کوتاه (۲ الی ۳ دقیقه) است و از سرمای “خشک” استفاده میشود، بنابراین برای شما بسیار قابلتحمل خواهد بود. در آخر جلسه درمانی، ممکن است، شما احساس سوزن سوزن شدن داشته باشید، که بلافاصله پس از درمان از بین خواهد رفت.
بعد از درمان چه احساسی خواهم داشت؟
در طول هر جلسه درمانی بدن هورمون اندورفین تزریق میکند، این هورمون باعث میشود احساس خوبی در شما ایجاد شده و پرانرژیتر گردید. احساس شادابی شما پس از هر جلسه درمانی تا روزها میتواند ادامه داشته باشد.
به چند جلسه درمان نیاز خواهم داشت؟
بسته به شرایط شما، در ابتدا نیاز است بهطور متوالی ۵ الی ۱۰ جلسه درمانی (بافاصله یکی دو روز، بهعنوانمثال: سه بار در هفته) داشته باشید، تا حداکثر نتیجه مطلوب را به دست آورید. پسازآن برای حفظ نتایج بهدستآمده و افزایش بهبودی، میتوانید فاصله درمان را بیشتر نمایید (بهعنوانمثال یکبار در هر هفته یا دو هفته یکبار).
آیا قبل و یا بعد از درمان باید دوش بگیرم؟
نه، نیازی نیست. این روش کاملاً خشک است و پوست شما مرطوب نخواهد شد