كهير چيست؟
كهير واکنش آلرژیک حاد یا مزمن است كه معمولاً بر اثر واکنش بدن در برابر مواد هیستامینی یا ترکیباتی نزدیک به هیستامین پدید می‌آید.
عارضه پوستی كهير، به صورت دانه‌های کوچک صورتی‌رنگ یا به شکل برجستگی‌های وسیعتر و گاهی به صورت تاول تظاهر كرده و با خارش شدید همراه است.
كهير بيماريي گذرا و كوتاه مدت است. هر ضایعه كهیر بعد از چند دقیقه تا چند ساعت بدون باقی گذاشتن اثر از بین می رود و سپس ضایعات جدید در محل های قبلی یا محل های جدید به وجود می آید. اندازه ضایعات كهیر از كوچكی یك عدس تا بزرگی یك بشقاب متغیر است. ممكن است ضایعات به هم پیوسته باشد و نواحی وسیعی از پوست را بپوشاند. معمولاً خارش شدید وجود دارد، ولی ممكن است سوزش یا به ندرت درد نیز وجود داشته باشد.
كهیر به طور كلی بسیار شایع است و حدود 20 – 10 درصد افراد حداقل یك بار در طول عمر مبتلا به كهیر می شوند. كهیر به طور معمول ظرف چند روز تا چند هفته بهبود می یابد، ولی در مواردی هم ممكن است سال ها و حتی دهه ها به طول انجامد و مرتباً حملات آن تكرار شود.
چنانچه كهیر در نواحی خاصی مثل پلك ها و لب ها بروز كند، سبب تورم می شود كه ممكن است باعث نگرانی بیمار شود، ولی این تورم ظرف 12 تا 24 ساعت برطرف می شود. ولی اگر بیمار دچار مشكل تنفسی یا بلع شود، باید به طور اورژانس تحت درمان قرار گیرد.
علت كهیر
تراوش مایع پلاسمای خون از درون رگ‌ها به فضای میان‌بافتی در پوست باعث کهیر زدن می‌شود . یک عامل شیمیایی که هیستامین نامیده می‌شود از یاخته‌های ویژه‌ای در پوست بنام ماست‌سل‌ها که در پیرامون رگ‌ها قرار دارند ترشح می‌شود و باعث گشاد شدن رگ‌ها و باز شدن فضاهای میان‌یاخته‌ای در آن‌ها و به‌دنبال آن خروج مایع از درون رگ‌ها می‌شود
موادی از قبیل آجیل، شکلات، ماهی، گوجه فرنگی، تخم مرغ، توت فرنگی، شیر و افزودنی‌های غذایی و میوه‌های تازه به‌ویژه مرکبات و داروهایی از قبیل پادزیست‌ها (آنتی‌بیوتیک‌ها) مانند پنی‌سیلین، مسکن‌ها مثل آسپیرین، کدئین، ایندومتاسین، خواب‌آورها، ویتامین‌ها و تقریباً هر نوع دارویی می‌تواند ایجاد کهیر کند. مصرف مداوم آسپیرین می‌تواند ایجاد کهیر مزمن بکند.
حلزون، ماهی، آجیل، تخم مرغ و شیر از شایعترین حساسیت‌زاها هستند که خوردن آن‌ها می‌تواند باعث پدید آمدن کهیر بشود.
مصرف برخي از داروها نيز مي تواند سبب بروز كهير شود. برخی از این داروها عبارت اند از: آنتی بیوتیك ها، مسكن ها، آرام بخش ها و خواب آورها، مكمل های غذایی، آنتی اسیدها. ویتامین ها و قطره های چشمی و ملیّن ها و شیاف ها نیز ایجاد كهیر می كنند.
انواع کهیر فیزیکی
١. كهير در موگرافیسم : شایعترین کهیر فیزیکی است و در اثر مالاندن و یا ضربه زدن ایجاد می شوند. این نوع کهیر در محل های خراشیدن یا سایش مانند یقه یا سرآستین لباس به صورت ضایعات کهیری خطی تظاهر می یابد.
٢. کهیر فشاری : 4 – 6 ساعت بعد از محرک فشاری مانند ایستادن ، راه رفتن ، پوشیدن لباسهای تنگ یا نشستن روی یک سطح سخت به مدت طولانی ، باعث ایجاد احساس سوزش عمیق یا تورم دردناک میگردد. شایعترین محل های درگیر دستها و پاها و تنه، باسن و لبها و صورت است. این بیماری برای کسانی که کار دستی و بدنی انجام میدهند ، می تواند ناتوان کننده باشد.
٣. کهیر کولینرژیک : گونه ای از کهیر است که بیشتر در افراد 10 –30 ساله رخ میدهد. ضایعات کهیری 10 – 20 دقیقه پس از گرم شدن بیش از حد به دلیل ورزش ، قرار گرفتن در معرض گرما یا استرس هیجانی رخ میدهد.
٤. کهیر سرمایی : این نوع کهیر به دنبال افت ناگهانی دمای هوا و یا تماس با آب سرد رخ میدهد. خارش ، سوزش و ضایعات کهیری در نواحی در معرض سرما در عرض دقایقی پس از گرم شدن مجدد پوست روی میدهند.
٥. کهیر آفتابی : ایجاد خارش و ضایعات کهیری چند دقیقه پس از تماس با اشعه فرابنفش ایجاد می شوند و حدود یک ساعت بعد از بین می روند.
درمان
١. قطع تمام عوامل برانگیزنده مشکوک مانند داروها و غذاها و نوشیدنی های مشکوک و مواد استنشاقی
٢. انواع آنتی هسیتامین های خوراکی مانند هیدروکسی زین و یا لوراتادین و ….
٣. کورتون خوراکی
٤. در کهیر کولینرژیک باید ورزش و فعالیت شدید را محدود کرد و یک ساعت قبل از ورزش می توان از آنتی هیستامین خوراکی استفاده کرد.
٥. در کهیر آفتابی ، استفاده از ضد آفتاب و اجتناب از نور خورشید را باید توصیه کرد.
درمان آنژیودرم که از موارد اورژانسی محسوب می شود باید زیر نظر متخصص و در بخش اورژانس صورت گیرد.
نکته حائز اهمیت در درمان کهیر مزمن این است که علی رغم درمان تهاجمی ، این نوع کهیر به صورت نامحدود باقی می ماند و درمان قطعی ندارد.